Wie waren de Freedom Riders?
The Freedom Riders waren mensen die in de jaren ’60 protesteerden tegen segregatie in het openbaar vervoer in het zuiden van de Verenigde Staten. Tussen mei en november 1961 hebben meer dan 400 Amerikanen van verschillende achtergronden en lagen uit de samenleving met gevaar voor eigen leven deelgenomen aan de Freedom Rides. Door de Jim Crow wetgeving was het leven in het Zuiden van de VS gesegregeerd, zo mochten zwarte mensen niet voor in de bus zitten en moesten ze opstaan voor een wit persoon als er niet voldoende zitplaats was. Bordjes met de teksten “whites only” of “colored only” in scholen, restaurants, parken, bibliotheken, restaurants, treinen en andere domeinen van het sociale leven bevestigden de dominante ideologie dat witte mensen superieur waren en zwarte mensen inferieur. Een van de leiders van de Freedom Riders, Diane Nash , zei hierover:
“Travel in the segregated South for black people was humiliating. The very fact that there were separate facilities was to say to black people and white people that blacks were so subhuman and so inferior that we could not even use the public facilities that white people used.”
De Freedom Riders verzetten zich tegen de Jim Crow wetgeving en segregatie door een busreis te organiseren door de Zuidelijke staten van de VS die bekend stonden om het racistische geweld vanuit de politie, de Ku Kux Klan maar ook de plaatselijke bevolking en politiek. Ondanks waarschuwingen en dreigingen zetten de Freedom Riders hun reis voort, ze werden aangevallen door de KKK, door de politie, door boze menigten, hun bus werd zelfs in de fik gestoken maar ze bleven doorgaan. Sommige Freedom Riders hadden een sterk geloof in de filosofie van geweldloos verzet waar dr. Martin Luther King het boegbeeld van was. Anderen gebruikten het bewust als tactiek omdat voor nationale en internationale media aandacht en sympathie te zorgen en de publieke opinie in hun voordeel te beïnvloeden.
Succes van de Freedom Riders
Na maanden van verzet werd segregatie in bussen en treinen in het zuiden van de VS afgeschaft. De Freedom Riders lieten zien dat grote veranderingen kunnen worden gemaakt door kleine stappen genomen door moedige mensen. De Freedom Riders waren inspiratie voor volgende geweldloze acties van de Civil Rights Movement zoals de March on Selma van 1965. De burgerrechtenbeweging heeft voor veel verandering gezorgd, segregatie is afgeschaft maar het institutionele racisme en witte suprematie zijn echter niet verdwenen. De #BlackLivesMatter beweging die is ontstaan door het aanhoudende racistische politiegeweld in de VS laat zien dat verzet tegen racisme nog steeds nodig is. KOZP heeft contact met activisten uit de Amerikaanse #BlackLivesMatter beweging, we staan in solidariteit met elkaars strijd tegen racisme en zien de verbinding tussen onze activiteiten.
Bekijk de Freedom Riders documentaire en website voor meer informatie over de Freedom Riders.
Lees hier de speech van Martin Luther King ter ondersteuning van de Freedom Riders.
Waarom heet het vreedzame protest tijdens de Sinterklaas intocht de Freedom Ride to Meppel?
Hoewel de huidige strijd tegen zwarte piet en racisme in Nederland een hele andere context heeft dan de Freedom Rides uit de jaren ‘60 laten wij ons inspireren door de moed en strategie van geweldloos verzet van de Freedom Riders en de burgerrechtenbeweging. Wij hebben niet te maken met de KKK maar wel met de PVV (en VVD, PVDA) die racistische en xenofobische beelden in stand houden en en extreemrechtse groeperingen.
De lessen van geweldloos verzet als tactiek tegen racisme van leiders uit deze beweging Diane Nash, John Lewis, Martin Luther King Jr. en Rosa Parks zijn tijdloos en overstijgen grenzen. Zwarte Piet staat voor KOZP symbool voor dieperliggende vormen van institutioneel racisme en witte suprematie. Met de Freedom Ride willen we door middel van geweldloos verzet aandacht opeisen voor het racistische element in deze Nederlandse traditie en racisme in de Nederlandse samenleving.
Geweldloos verzet
KOZP is geïnspireerd door de principes van geweldloos verzet van de burgerrechtenbeweging uit de VS van de jaren ’60. KOZP is geïnspireerd door de moed van de Freedom Riders om ondanks de risico’s om met geweld geconfronteerd te worden en om gearresteerd te worden te blijven strijden voor een betere samenleving. Vorig jaar organiseerde KOZP een geweldloos protest tijdens de intocht in Gouda. De Gemeente Gouda had de activisten tegen Zwarte Piet echter verboden om tijdens de nationale intocht 2014 hun mening kenbaar te maken op de Goudse Markt. KOZP had zich voorgenomen om op vreedzame wijze de intocht bij te wonen: een stil protest, zonder geweld. De Gemeente Gouda beweerde dat het stil protest zou provoceren en dat agressieve pro Zwarte Piet-demonstranten onze rechten niet zouden respecteren. De betekende dat agressief gedrag werd beloond en dat onze vrijheid van meningsuiting om tegen racisme te demonstreren, werd beperkt. Meer dan 90 vreedzame demonstranten werden geïntimideerd door rechts-extremisten en gearresteerd door de politie. Activist en dichter ‘Kno’ledge Cesar, werd met overmatig politiegeweld gearresteerd en andere mensen werden op basis van hun “links georiënteerde” en “negroïde uiterlijk” staande gehouden en in bepaalde gevallen gearresteerd. In 2011 werden anti-zwarte Piet activisten Quinsy Gario en Kno’ledge Cesare ook al gearresteerd. De Ombudsman oordeelde dat de politie heeft gehandeld “in strijd met het vereiste van dat grondrechten moeten worden gerespecteerd”, bovendien was de aanhouding “onrechtmatig én disproportioneel gewelddadig”. De VN heeft in navolging van de Ombudsman benadrukt dat de rechten van tegenstanders van de traditie om op een betekenisvolle plaats én tijd te vreedzaam te protesteren gerespecteerd moeten worden zonder dat we hoeven te vrezen van geweld van tegen-demonstranten óf de politie.
About the author